زهرا کریمی
کارشناس ارشد زبان
و ادبیات فارسی
دکتر علی شریعتی در سال ۱۳۱۲ در روستای مزینان از حوالی شهرستان سبزوار متولد شد. پدربزرگ او ملاقربانعلی، معروف به آخوند حکیم، مردی فیلسوف و فقیه بود و از شاگردان حاج ملا هادی سبزواری محسوب می‌شد. مادرش زهرا امینی دختری از اهالی روستای کاهک و پدر او، استاد محمدتقی شریعتی، مؤسس کانون حقایق اسلامی بود؛ او پس از گذراندن شش سال دورۀ دبستان وارد دانشسرای مقدماتی در مشهد شد. در سال ۱۳۳۴ به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد وارد شد و رشتۀ ادبیات فارسی را برگزید؛ در همین سال با یکی از هم‌کلاسی‌های خود به نام پوران شریعت رضوی ازدواج کرد. شریعتی در دوران تحصیل به ترجمه آثاری چون: «ابوذر غفاری»، «نیایش» اثر الکسیس کارل (Alexis Carre) و نگارش یک‌رشته مقاله تحقیقی همت گماشت. در سال ۱۳۳۷ پس از دریافت لیسانس در رشتۀ ادبیات فارسی برای ادامۀ تحصیل به فرانسه رفت و در آنجا به تحصیل جامعه‌شناسی، مبانی علم و تاریخ، تاریخ و فرهنگ اسلامی پرداخت. وی در سال ۱۳۴۳ به ایران بازگشت. ایشان پس از گذراندن زندگی پرفرازونشیب در روز یکشنبه ۲۹ خردادماه ۱۳۵۶ ـ در حالی که سه هفته از سفرش به انگلستان می‌گذشت ـ در ساوت‌همپتون دیده از جهان فروبست.
________________________________________________________________________________________________
۲
آذر ۱۳۱۲ ه.ش.
تولد در روستای کاهک از توابع سبزوار.
۱ مهر ۱۳۱۹
آغاز تحصیلات ابتدایی در دبستان ابن یمین مشهد.
(۱۳۲۰)
به دلیل اوضاع بحرانی کشور مجبور شد به ده مهاجرت کند، بنابراین وقفۀ کوتاهی در تحصیلات وی ایجاد شد.
۱ مهر ۱۳۲۵
ورود به دبیرستان فردوسی مشهد.
۱ مهر ۱۳۲۷
عضویت در کانون نشر حقایق اسلامی.
(۱۳۲۹)
ثبت‌نام در دانشسرای مقدماتی مشهد.
(۱۳۳۱)
اتمام دوره دانشسرا و استخدام در ادارۀ فرهنگ مشهد، بنیان‌گذاری انجمن اسلامی، اولین بازداشت به بهانۀ شرکت در تظاهرت خیابانی علیه حکومت موقت قوام‌السلطنه
(۱۳۳۲)
عضویت در نهضت مقاومت ملی.
(۱۳۳۳)
اخذ دیپلم ادبی، ترجمه و انتشار کتاب و مقالات متعدد.
(۱۳۳۴)
پیوستن به نهضت خداپرستان سوسیالیست، ورود به دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، انتشار کتاب‌های «ابوذر غفاری» و «تاریخ تکامل فلسفه»
(۱۳۳۶)
به همراه ۱۶ نفر از اعضای نهضت مقاومت در مشهد دستگیر و راهی زندان می‌شود.
(۱۳۳۷)
ازدواج با پوران شریعت رضوی، احراز رتبه اول دانشگاه و اعزام به فرانسه با بورس دولتی و ادامۀ تحصیل در دانشگاه سوربن فرانسه، عضویت در سازمان آزادی‌بخش الجزایر
(۱۳۳۸)
مقاله‌ای را تحت عنوان «به کجا تکیه کنیم؟» دریکی از نشریات فرانسه منتشر می‌کند.
(۱۳۳۹)
شریعتی «مقاله شعر چیست؟» اثر ساتر را ترجمه و در پاریس منتشر می‌کند. به علت فعالیت در سازمان آزادی‌بخش الجزایر گرفتار می‌شود و در زندان پاریس با «گیوز» مصاحبه‌ای می‌کند.
و بعدازآن هم مقالۀ مرگ فرانتس قانون را در پاریس منتشر می‌کند.
(۱۳۳۹)
به بهانۀ مبارزاتش در فرانسه روانه زندان می‌شود.
(۱۳۴۰)
به گروه فعالان ایرانی نظیر ابراهیم یزدی، صادق قطب‌زاده، ابوالحسن بنی‌صدر و مصطفی چمران می‌پیوندد. آغاز همکاری مستمر با کنفدراسیون دانشجویان ایرانی، جبهه ملی، نهضت آزادی و نشریه «ایران آزاد»
۴ مهر ۱۳۴۱
تولد فرزند دومش سوسن، آغاز آشنایی با افکار ژان پل سارتر و فرانتس کافکا و ترجمۀ کتاب دوزخیان روی زمین
(۱۳۴۳)
اخذ مدرک دکترا در رشتۀ تاریخ. بازگشت به ایران و دستگیری در مرز و حبس در زندان قزل‌قلعه و آزادی پس از مدتی کوتاه.
(۱۳۴۴)
به‌عنوان دبیر انشاء کلاس چهارم دبستان دریکی از روستاهای مشهد استخدام می‌شود.
(۱۳۴۵)
به‌عنوان استادیار رشته تاریخ در دانشگاه مشهد استخدام می‌شود.
(۱۳۴۸)
آغاز سخنرانی‌های وی در حسینیه ارشاد، مسئول امور فرهنگی حسینیه می‌شود، انتشار کتاب‌های اسلام‌شناسی و هجرت
(۱۳۵۱)
حسینیۀ ارشاد تعطیل می‌شود و سخنرانی‌های وی ممنوع می‌گردد.
(۱۳۵۲)
شریعتی خود را به ساواک معرفی می‌کند و درنتیجه ۱۸ ماه در زندان انفرادی شکنجه می‌شود.
(۱۳۵۴)
سخت‌ترین روزهای زندگی دکتر، وی از کلیۀ حقوق اجتماعی محروم می‌شود وزندگی نیمه پنهان خود را آغاز می‌کند.
۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۶
با گذرنامه‌ای به نام علی مزینانی از تهران به لندن می‌رود.
۲۹ خرداد ۱۳۵۶
سرانجام در ۴۴ سالگی در انگلستان درگذشت و پیکر وی برخلاف وصیتش در مکانی نزدیک حرم حضرت زینب (س) به خاک سپرده شد.
امام موسی صدر و دکتر ابراهیم یزدی و صادق قطب‌زاده بر پیکر وی نماز اقامه می‌کنند. دلیل رسمی مرگ وی انسداد شرایین و نرسیدن خون به قلب اعلام شد؛ هرچند مرگ وی توسط برخی به دلیل نداشتن سابقۀ بیماری قلبی و اعلام سریع نتیجه از سوی پزشک قانونی و خبر داشتن سفارت ایران در لندن از مرگ وی، قبل از اعلام رسمی، مشکوک دانسته شد. دکتر عبدالکریم سروش متذکر شد که پیکر دکتر شریعتی را دو بار مشاهده کرده است که جنازه در دیدار اول کاملاً سالم و دفعۀ دوم دارای شکافتگی‌های متعدد ناشی از کالبدشکافی بوده است.
احمد اشرف نیز می‌نویسد: علی شریعتی براثر سکته قلبی درگذشته درحالی‌که مخالفین شاه، سازمان ساواک را مقصر مرگ او قلمداد می‌کردند. هوشنگ شهابی هم همین نظر را داشت.
برگرفته از کتاب: «روزگار آفتابی: حکایت زندگی دکتر علی شریعتی«عبدالمجید نجفی، (۱۳۸۹)، «طرحی از یک زندگی» پوران شریعت‌رضوی، (۱۳۷۶) و سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی؛ https//drshariati.org (بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی در سال ۱۳۷۷ توسط زنده یاد دکتر پوران شریعت رضوی، همسر ایشان، تأسیس شد تا ضمن نظارت، بازنگری و اصلاح آثار منتشرشده‌ی پیشین، به‌منظور حفظ میراث فکری شریعتی، به تدوین و بازنشر کلیه‌ی این آثار بی‌هیچ دخل و تصرفی همت گمارد.)
