گاهشمار اوجگیری انقلاب۵۷
با آثار و گفتاری از: رضوانه امینیان-داود علی بابایی-آتنا محفوظی-زهرا کریمی
سیدمصطفی خمینی فرزند آیت االله روح الله خمینی (ره) در سال ۱۳۰۹ در قم متولد شد. ایشان دارای استعداد فراوانی بود؛ بهطوریکه، در همان سنین جوانی به درجه اجتهاد نائل شد. سیدمصطفی خمینی از سال ۱۳۴۱ که نهضت آیت الله خمینی آغاز شد، همواره یار و همراه و مشاور ایشان بود. وی پس از جریان ۱۵ خرداد و نیز بار دیگر پس از تبعید پدر بزرگوارشان، به علت اقدامات اعتراضآمیز خود بر علیه رژیم شاه، توسط ساواک دستگیر شد و در نهایت نیز در ۱۳ دی ۱۳۴۳ مأموران رژیم، به خانه او حمله کرده و ایشان را نیز به ترکیه تبعید کردند. ایشان پس از ورود به نجف در کنار برنامههای درسی و علمی، مبارزه را در کنار آیتالله خمینی ادامه دادند.
در سال ۴۸ به دنبال یک سلسله فعالیت علیه رژیم بعثی عراق، دستگیر و به بغداد منتقل شدند. سرانجام در نیمه شب اول آبان ۱۳۵۶، آیتالله سید مصطفی خمینی، به شکل مرموزی از دنیا رفتند.
هفدهم دی ۱۳۵۶
راهپیمایی علیه کشف حجاب، چاپ مقاله «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات به قلم رشیدی مطلق که قطعاً اسم مستعار بوده است.
نوزدهم دی ۱۳۵۶
قیام مردم قم در اعتراض به چاپ مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه.
دوم بهمن ۱۳۵۶
صدور پیام آیتالله خمینی به مناسبت وقایع ۱۹ دی ماه.
ششم بهمن ۱۳۵۶
رژه اعضای حزب رستاخیز در سالگرد انقلاب سفید.
بیستونهم بهمن ۱۳۵۶
برپایی مراسم چهلم شهدای قم و قیام مردم تبریز.
هشتم اسفند ۱۳۵۶
صدور پیام آیتالله خمینی خطاب به ملت تبریز به مناسبت حوادث ۲۹ بهمن.
بیستوپنجم اسفند ۱۳۵۶
تحریم جشنهای نوروز توسط علمای حوزه علمیه قم و نهضت آزادی شاخه خارج از کشور.
چهارم فروردین ۱۳۵۷
انتشار پیام آیتالله خمینی به مناسبت اربعین شهدای تبریز.
دهم فروردین ۱۳۵۷
برگزاری مراسم چهلم شهدای تبریز، قیام مردم در شهر یزد، اهواز و جهرم.
نوزدهم اردیبهشت ۱۳۵۷
برپایی مراسم چهلم شهدای یزد، اهواز و جهرم. گسترش تظاهرات در ۲۱ شهر کشور.
دهم خرداد ۱۳۵۷
سخنان آیتالله خمینی در آستانه سالگرد قیام ۱۵ خرداد.
پانزدهم خرداد ۱۳۵۷
سالگرد قیام ۱۵ خرداد و اقدام به اعتصاب عمومی.
بیستوهشتم خرداد ۱۳۵۷
اولین سالگرد درگذشت دکتر علی شریعتی.
هشتم تیر ۱۳۵۷
تقسیم حزب رستاخیز به سه جناح سیاسی.
نهم تیر ۱۳۵۷
برگزاری تظاهرات وسیع در شیراز و کرمانشاه.
دوازدهم تیر ۱۳۵۷
تحریم جشنهای ماه شعبان توسط آیتالله خمینی.
(ایشان در پیامی از مردم خواستند تا به عنوان اعتراض جشنهای سوم و پانزدهم شعبان را برگزار نکنند)
سیام تیر ۱۳۵۷
تبدیل شدن جشنهای آیینی پانزدهم شعبان به تظاهرات ضد دولتی.
یکم مرداد ۱۳۵۷
درگیری و تیراندازی در صحن حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) در شهر مشهد.
چهاردهم مرداد ۱۳۵۷
سالگرد قیام مشروطه و سخنرانی شاه.
پانزدهم مرداد ۱۳۵۷
آغاز ماه مبارک رمضان و تبدیل مساجد به کانونهای انقلاب.
بیستویکم مرداد ۱۳۵۷
اعلام حکومت نظامی در اصفهان، تظاهرات علیه جشن فرهنگ و هنر در شیراز.
بیستوهشتم مرداد ۱۳۵۷
فاجعه سینما رکس آبادان.
پنجم شهریور ۱۳۵۷
استعفای دکتر جمشید آموزگار از نخستوزیری و انتصاب مهندس جعفر شریف امامی از سوی شاه به جای وی. اعلام سیاستهای «دولت آشتی ملی» به وسیله شریف امامی.
هشتم شهریور ۱۳۵۷
چاپ عکس آیتالله خمینی برای نخستین بار در صفحه اول روزنامههای تهران. مصاحبه شاه با تلویزیون فرانسه.
شانزدهم شهریور ۱۳۵۷
راهپیمایی بزرگ در تهران. انتصاب ارتشبد غلامعلی اویسی به سمت فرمانداری نظامی تهران.
هفدهم شهریور ۱۳۵۷
کشتار وسیع مردم در میدان ژاله (شهدای) تهران.
هجدهم شهریور ۱۳۵۷
اشغال تهران توسط تانکها. استیضاح شریف امامی از سوی مجلس شورای ملی. انتشار پیام آیتالله خمینی به مناسبت وقایع ۱۷ شهریور.
دوم مهر ۱۳۵۷
محاصره منزل آیتالله خمینی در نجف. اعتصاب غذای زندانیان سیاسی.
هشتم مهر ۱۳۵۷
تهدید کارکنان اعتصابی دولت توسط فرمانداری نظامی. برگزاری مراسم چهلم قربانیان سینما رکس آبادان.
نهم مهر ۱۳۵۷
رفع محدودیتهایی که دولت عراق برای آیتالله خمینی ایجاد کرده بود. صدور اعلامیه دولت درباره بخشودگی مخالفان سیاسی خارج از کشور. متلاشی شدن حزب فراگیر رستاخیز و استعفای دکتر جواد سعید دبیر کل آن.
سیزدهم مهر ۱۳۵۷
عزیمت آیتالله خمینی به کویت.
چهاردهم مهر ۱۳۵۷
هجرت آیتالله خمینی از بغداد به پاریس. بازگشایی دانشگاهها.
نوزدهم مهر ۱۳۵۷
اعتصاب بزرگ کارکنان مطبوعات در اعتراض به سانسور و نظارت دولت.
بیستوسوم مهر ۱۳۵۷
پیروزی روزنامهنگاران و لغو قانون سانسور.
بیستوچهارم مهر ۱۳۵۷
چهلم شهدای ۱۷ شهریور. حمله چماقداران به مردم در مسجد جامع کرمان.
دوم آبان ۱۳۵۷
آزادی هزار و صد و بیست و شش زندانی سیاسی.
هشتم آبان ۱۳۵۷
اعتصاب کارکنان شرکت ملی نفت.
نهم آبان ۱۳۵۷
آزادی آیتالله سیدمحمود طالقانی و آیتالله حسینعلی منتظری از زندان.
دهم آبان ۱۳۵۷
استیضاح شریف امامی
سیزدهم آبان ۱۳۵۷
کشتار دانشآموزان، دانشجویان و مردم انقلابی در دانشگاه تهران.
چهاردهم آبان ۱۳۵۷
آتشسوزی بزرگ تهران، استعفای مهندس جعفر شریف امامی از نخست وزیری.
پانزدهم آبان ۱۳۵۷
نخستوزیری ارتشبد غلامرضا ازهاری و تشکیل دولت نظامی. پخش نطق عذرخواهانه شاه از تلویزیون.
بیستودوم آبان ۱۳۵۷
رادیو و تلویزیون توسط نظامیان اشغال شد و کارکنان آن اعتصاب کردند. پیوستن کارکنان اداره برق به اعتصابیون.
دوم آذر ۱۳۵۷
تیراندازی ماموران به مردم در حرم مطهر امام رضا (ع).
سوم آذر ۱۳۵۷
انتشار پیام آیتالله خمینی به مناسبت کشتار در حرم ثامنالائمه (ع) و اعلام تعطیلی و عزای عمومی.
پنجم آذر ۱۳۵۷
اعلام عزای عمومی در سراسر کشور. تقاضای کمک کارکنان اعتصابی مطبوعات از مردم.
هفتم آذر ۱۳۵۷
انتشار لیست اسامی افرادی که مقادیر زیادی «ارز» از کشور خارج کردهبودند توسط کارکنان بانک مرکزی.
ششم آذر ۱۳۵۷
قطع برق در ساعت هشت شب به دست کارکنان اداره برق به منظور جلوگیری از پخش اخبار دولتی.
دهم آذر ۱۳۵۷
آغاز ماه محرم و تظاهرات شبانه بر فراز بامها.
یازدهم آذر ۱۳۵۷
انتشار پیام آیتالله خمینی به مناسبت آغاز ماه محرم، تعطیل شدن مدارس به مدت ده روز.
نوزدهم آذر ۱۳۵۷
راهپیمایی بزرگ تاسوعا.
بیستم آذر ۱۳۵۷
راهپیمایی بزرگ عاشورا.
بیستوهفتم آذر ۱۳۵۷
اعلام عزای عمومی در کشور. استعفای دستهجمعی چند تن از مهندسان پرواز و خلبانان هواپیمای ملی ایران.
چهارم دی ۱۳۵۷
تظاهرات وسیع دانشآموزان.
پنجم دی ۱۳۵۷
قطع کامل صادرات نفت.
هشتم دی ۱۳۵۷
تعیین هیئتی از سوی آیتالله خمینیبرای نظارت بر امر تولید و توزیع نفت.
نهم دی ۱۳۵۷
استعفای ارتشبد ازهاری از نخستوزیری و انتخاب دکتر شاپور بختیار به جای وی.
شانزدهم دی ۱۳۵۷
اعلام سیاستهای بختیار. کشف یک زندان سیاسی و شکنجهگاه در تهران.
نوزدهم دی ۱۳۵۷
افتادن اداره امور شیراز و اردبیل به دست مردم.
بیستودوم دی ۱۳۵۷
اعلام تشکیل «شورای انقلاب» توسط آیتالله خمینی
بیستوسوم دی ۱۳۵۷
تشکیل اولین جلسه «شورای سلطنت» با حضور شاه.
بیستوششم دی ۱۳۵۷
خروج شاه و فرح از کشور.
بیستوهفتم دی ۱۳۵۷
انتشار پیام آیتالله خمینی در مورد رفتن شاه و دعوت مردم به راهپیمایی روز اربعین. اعلام آمادگی ولیعهد برای عهدهدار شدن حکومت.
بیستونهم دی ۱۳۵۷
راهپیمایی بزرگ روز اربعین.
سیام دی ۱۳۵۷
سفر رئیس شورای سلطنت به فرانسه و تقاضای ملاقات با رهبر انقلاب.
یکم بهمن ۱۳۵۷
استعفای سیدجلالالدین تهرانی از ریاست شورای سلطنت و غیرقانون خواندن این شورا. پیوستن گروههایی از نظامیان به مردم. استعفای بعضی از نمایندگان و وزرا. تهدید امام توسط شاه.
دوم بهمن ۱۳۵۷
رواج آموزشهای نظامی و ساخت بمبهای دستی بین مردم. شدت یافتن فرار سربازان از پادگانها.
سوم بهمن ۱۳۵۷
افتادن اداره امور شهر قم به دست مردم. تشکیل کمیته استقبال از آیتالله خمینی. رژه سربازان گارد سلطنتی در پادگان لویزان.
چهارم بهمن ۱۳۵۷
محاصره مهرآباد توسط تانکها. تدارک مراسم استقبال از امام.
پنجم بهمن ۱۳۵۷
بستهشدن فرودگاه به مدت سهروز. تظاهرات طرفداران دولت بختیار.
ششم بهمن ۱۳۵۷
تضمین امنیت فرود هواپیمای حامل امام از سوی کارکنان هواپیمایی. شدت یافتن درگیری میان مردم و نیروهای امنیتی در سطح کشو. ر
هفتم بهمن ۱۳۵۷
لغو تمام مرخصیها و آمادهباش تمام نیروهای مسلح.
اعلام سفر بختیار به پاریس و پاسخ آیت الله خمینی به او.
هشتم بهمن ۱۳۵۷
تجمع مردم در اطراف فرودگاه مهرآباد. تحصن روحانیون در دانشگاه تهران.
نهم بهمن ۱۳۵۷
بختیار: در راه بازگشت امام به کشور مانعی نیست. افزایش درگیریهای خونین در سطح کشور.
دهم بهمن ۱۳۵۷
بازگشایی فرودگاههای کشور. موج فرار آمریکاییها از ایران.
یازدهم بهمن ۱۳۵۷
اعلام برنامههای کمیته استقبال. آمادگی سراسری مردم برای استقبال از رهبر انقلاب.
دوازدهم بهمن ۱۳۵۷
بازگشت پیروزمندانه آیتالله خمینیبه میهن پس از سالها تبعید.
سیزدهم بهمن ۱۳۵۷
دیدار گروههای مختلف مردم با آیتالله خمینی. ادامه درگیریهای شدید در شهرهای کشور.
چهاردهم بهمن ۱۳۵۷
استعفای شهردار تهران و انتصاب دوباره او از سوی آیتالله خمینیبه همان سمت.
پانزدهم بهمن ۱۳۵۷
اعتصاب کارکنان نخستوزیری. بازداشت بسیاری از وزراء و کارمندان عالیرتبه دولت به جرم فساد مالی و سوءاستفاده از بیتالمال توسط دولت بختیار.
شانزدهم بهمن ۱۳۵۷
انتخاب مهندس مهدی بازرگان به نخستوزیری دولت موقت از سوی رهبر انقلاب.
هفدهم بهمن ۱۳۵۷
تظاهرات گسترده به حمایت از بازرگان در سطح کشور. حذف سوگند وفاداری به شاه از مراسم قسم سربازی. خروج ژنرال هایزر از ایران.
هجدهم بهمن ۱۳۵۷
تجمع طرفداران بختیار در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی) وآغاز کار کانال تلویزیونی انقلاب.
نوزدهم بهمن ۱۳۵۷
رژه عده زیادی از همافران و افراد نیروی هوایی در مقابل آیت الله خمینی.
بیستم بهمن ۱۳۵۷
اعلام سیاستها و وظایف دولت موقت توسط مهندس مهدی بازرگان. درگیری شدید میان همافران و دانشجویان نیروی هوایی و افراد گارد جاویدان.
بیستویکم بهمن ۱۳۵۷
دستیابی مردم به اسلحهخانه نیروی هوایی و شدت یافتن درگیری مسلحانه مردم و نظامیان. انتشار متن فتوای امام مبنی بر باطل بودن قسم وفاداری ارتشیان به شاه. اعلام منع عبور و مرور از ساعت چهارونیم بعدازظهر. انتشار حکم امام درباره ماندن مردم در خیابانها. پیوستن نیروی دریایی و هوایی به مردم.
بیستودوم بهمن ۱۳۵۷
اعلام بیطرفی ارتش. سقوط حکومت ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی ایران.